17 oktober 2009 – Toespraak Jos Geysels

Dames en heren,

Eergisteren, 15 oktober, las ik  in een krant een eerder klein bericht Daarin
werd gemeld dat het aantal mensen die honger lijden in de wereld dit jaar gestegen is tot meer dan een miljard.  Eén miljard. Het hoogste cijfer sinds 197O! En gisteren las ik dat het aantal leefloners in België ,door de economische crisis, dit jaar met 6 a 7% zal toenemen tot 100 000 mensen. Het hoogste cijfers sinds jaren !

Twee berichten, twee ontstellende cijfers die duidelijk maken dat de zwaksten op deze wereld geen bonus hebben ontvangen.

Harde cijfers die te weinig in woorden van mededogen worden omgezet.  Harde cijfers die duidelijk maken dat armoede geen grenzen kent, uitsluiting geen kleur heeft maar wel de menselijke waardigheid is aangetast.  Harde cijfers waarover de laatste dagen weinig of geen politieke discussie was.

Dames en heren,

Ons allen is geleerd dat om te kunnen verdelen je eerst een taart moet bakken. En dat als de taart groter wordt, iedereen daarvan profiteert.  Onze economie groeide de laatste 3O dertig jaar . De taart werd groter. Maar met de verdeling van die taart liep het blijkbaar mis. Tussen 1985 en 2007 verhoogde de koopkracht van de Belg met gemiddeld 32% maar dat van de precaire inkomens slechts met 2O%.  De welvaart nam gemiddeld toe, maar de armoedecijfers daalden niet en de ongelijkheid nam toe.

Het inkomen van de 20 procent rijksten vertegenwoordigt 43% van het totale inkomen. De 20 procent armsten geraken niet verder dan 5,1 %. Op wereldvlak zijn die inkomenverschillen nog groter. David Beckham verdient iedere vijftien seconden het jaarinkomen van een gemiddelde Malawische burger. Dat is obseen. Deze grote ongelijkheid is bovendien slecht voor de gezondheid van de samenleving. En nu door de crisis de taart krimpt,  merken en voelen dat de armoede stijgt, op veel plaatsen in de wereld, ook bij ons.

Dames en heren,

Armoede is een veelkoppig monster.
Armoedebestrijding vereist  dus een multi-discliplinaire aanpak. Het is geen zaak van inkomen alleen. Armoede heeft vele facetten, vele gezichten maar wel slechts één uitkomst : uitsluiting. Het splitst de samenleving en de wereld in mensen die er wél en er niet bijhoren.

Daarom wordt er tijdens dit weekend overal actie gevoerd om in ons land de minima en de laagste uitkeringen drastisch te verhogen. Om voor de meer dan 14% procent armen in dit land een substantiële inhaaloperatie op touw te zetten. Een financiële opwarming die de zwaksten nodig hebben en de samenleving minder koud maakt.

Dames en heren,

Armoede, waar ook ter wereld, is een onrecht. Het is, zoals het op deze steen staat, een schending van de mensenrechten. Daarom is het belangrijk dat elk jaar, op 17 oktober, de strijd tegen de armoede extra-aandacht krijgt. Zodat we wakker blijven, elkaar vinden en ondersteunen. Maar het is niet alleen belangrijk dat 17 oktober een vaste plaats heeft in onze agenda. De strijd tegen de armoede moet ook  op de politieke agenda. Zeker nu. Zeker volgend jaar als België , tijdens het jaar tegen de armoede, het voorzitterschap van de Europese Unie zal waarnemen.

Ik besef dat er een economische crisis is, dat er een tekort is op de begroting, maar dan kan geen reden zijn om in te leveren op menselijkheid of te besparen op de solidariteit.

Ik hoop dat de oproep van deze steen door velen, heel velen zal onderschreven worden, dat de tekst  ons verenigt en sterker maakt. Maar ik doe ook een appel aan de politiek verantwoordelijken om deze tekst in beleid omzetten. Want met teksten alleen wordt de honger niet gestild of het huis verwamd.

De rapporten zijn duidelijk, de cijfers hard, de getuigenissen schrijnend en de eisen van de armenverenigingen en armoedeorganisaties realistisch en betaalbaar. Het is nu aan de politici om te kiezen. Maar eigenlijk hebben ze geen keuze als ze er van uitgaan dat een rijk land met tien miljoen inwoners dat zich beschaafd noemt het zich niet kan veroorloven dat er meer dan 1,4 miljoen armen wonen.