De Vlaamse kinderbijslag: meer dan een gemiste kans

Baby met beertje

Het Vlaams parlement discussieert deze weken over het ontwerp decreet Vlaamse kinderbijslag. Ook Decenniumdoelen werd uitgenodigd om haar visie te geven. Hierbij vind je de samenvatting van onze presentatie. Op de ‘publicatie’ pagina vind je de presentatie.

Meer dan een gemiste kans

De Vlaamse regering mist een unieke kans om kinderarmoede en armoede te halveren. Het voorstel van kinderbijslag doet de kinderarmoede immers met amper 1.5 procentpunt dalen. De halvering van de kinderarmoede die de Vlaamse regering vooropstelde wordt hierdoor niet behaald.

De Vlaamse kinderarmoede blijft onrustwekkend stijgen. Kind en Gezin stelt vast dat in 2016 12.8% van de jonge kinderen in een arm gezin geboren wordt. Terug een stijging met 0.8 procentpunt tegenover 2015. Sinds 2006 is de door Kind en Gezin gemeten kinderarmoede bijna verdubbeld.

Kinderbijslag is een van de weinige middelen die Vlaanderen heeft om op een structurele wijze armoede te verminderen. Kinderbijslag verhoogt het inkomen van de gezinnen zonder dat er inactiviteitsvallen ontstaan. De bijslag is immers gebonden aan het kind en wordt goed gebruikt voor de opvoeding van het kind.

De huidige (federale) kinderbijslagregeling is niet effectief meer in de bestrijding van de (kinder)armoede. Omwille van besparingsredenen is deze bijslag niet meer aangepast aan de stijging van de welvaart. Het aantal gezinnen die kunnen genieten van een sociale toeslag is beperkt en bovendien is het budget hiervoor te laag.

De regionalisering van de kinderbijslag biedt nu kansen voor een hervorming die alle gezinnen tegemoet komt en effectief (kinder)armoede doet verminderen. De Vlaamse regering heeft gekozen voor een forfaitair systeem (voor elk kind hetzelfde bedrag), een uitbreiding van de sociale toelagen voor alle gezinnen met een laag inkomen en voor het koppelen van de kinderbijslag aan de school- en participatietoelagen.

Decenniumdoelen vindt het positief dat kinderbijslag een recht van het kind wordt, dat de doelgroep sociale toeslagen uitgebreid wordt, dat de school- en participatietoeslagen geïntegreerd worden en dat er een hoger budget wordt voorzien.

Helaas biedt het decreet geen antwoord op de stijgende kinderarmoede. De budgettaire inspanning vertaalt zich immers niet in een fundamentele daling van de kinderarmoede. Amper 1.5 procentpunt minder armoede en dit met een budget van enkele miljarden. Bovendien is de beoogde hervorming niet neutraal voor grotere gezinnen en eenoudergezinnen. Zij verliezen ten opzichte van de huidige regeling.

De Vlaamse regeling vertoont drie mankementen.
De Vlaamse regeling laat de rangbedragen in de huidige regeling verdwijnen. De uitbreiding van de doelgroep van sociale toeslagen compenseert deze vermindering niet. Er is immers te weinig budget hiervoor.
Er is ook geen selectiviteit meer in de universele participatietoeslag en dit in tegenstelling tot vandaag. Hierdoor mist de regeling de kans om een grotere impact op armoede te hebben.
De toeslag voor kleuterparticipatie heeft eveneens geen impact op armoede. De toeslag wordt immers (voorwaardelijk) gegeven aan elke kleuter. De middelen voor kinderopvang zijn bestemd voor ouders met een hoger inkomen.
Door een grotere nadruk op universaliteit verliest de Vlaamse regeling haar mogelijke impact op de armoede.

Decenniumdoelen pleit daarom voor meer selectiviteit in participatietoeslag en de sociale toeslag en een groter budget voor sociale toeslagen. De middelen hiervoor kunnen gevonden worden bij de toeslagen voor kleuterparticipatie.

De Vlaamse regeling is onderworpen geweest aan een armoedetoets, zowel kwantitatief als kwalitatief. Een goede zaak, zo is de beperkte impact op de kinderarmoede duidelijk geworden. Bijzonder jammer is het dat niet meerdere scenario’s zijn onderzocht. Meerdere scenario’s (een scenario met een lager forfaitair bedrag, een scenario met een hoger budget voor sociale en participatietoeslagen, een scenario met meer selectiviteit in deze toeslagen) had het debat kunnen verrijken en de politieke keuzes kunnen verduidelijken.

De Vlaamse regeling is een gemiste kans om de kinderarmoede te halveren, maar is ook een gemiste kans om een breed maatschappelijk debat te voeren over de maatregelen om armoede te verminderen.

Meer info op : https://www.vlaamsparlement.be/commissies/commissievergaderingen/1200247#volledige-agenda

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *